مرکز آمار سازمان حقوق بشر هانا گزارش ماهانه خود از وضعیت حقوق بشر در کردستان را منتشر میکند. آمار و اطلاعات مندرج در این گزارش، بواسطه تحقیق میدانی از قربانیان، خانوادههای آنان و مستندات موجود گردآوری شده و متعاقبا از طریق منابع مستقل، راستی آزمایی گردیدهاند. بنابراین گزارش صرفاً شامل مواردی است که هانا توانسته با قطعیت از صحت اطلاعات، مبادرت به انتشار آنها بکند.
بر اساس اطلاعات جمع آوری شده، عمده نقض حقوق بشر درحوزه حقوق مدنی وسیاسی بویژه در حوزه آزادیهای اشخاص، منع بازداشت خودسرانه و حق بر حیات صورت پذیرفته است.
در خصوص بازداشتهای خودسرانه، هانا ٥٤ مورد از بازداشتهای خودسرانه شهروندان کُرد را در شهرهای مختلف کردستان توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی به ثبت رسانیده است.
بنابر تحقیقات هانا، عمده این بازداشتها بهصورت خودسرانه و بدون احضار یا دستور قضایی صورت گرفتهاند. بیشتر بازداشتها در ارتباط با اتهام همکاری با احزاب کُرد اپوزسیون، فعالیتهای زیست محیطی، حقوق زنان، فعالیتهای مدنی، و فعالیتهای رسانهای بوده است. از میان بازداشت شدگان، ٩ نفر زن و ۳ نفر روحانی (ماموستا) هستند.
در خصوص حق بر حیات و مجازات اعدام، دستکم ٢٢ شهروند کُرد در زندانهای مختلف ایران اعدام شدهاند. از میان اشخاص اعدامی١٣ نفر به اتهام قتل عمد و ٩ نفر به اتهام جرایم مربوط به مواد مخدر اعدام شدند. بر أساس گزارش هانا آمار اعدام در ماە می نسبت بە ماە آوریل ١٧٥% افزایش یافتە است.
محاکم انقلاب در این ماە، در مجموع برای ١٤ نفر، حکم ٤٤٢ ماه حبس صادر کردهاند که همه این محکومیتهای اصداری به اجرا در آمده است.
ماه می شاهد قتلهای فراقانونی کولبران و کاسبکاران توسط نیروهای مرزبانی و امنیتی جمهوری اسلامی بوده است. بر این اساس دستکم ۶ کولبر و کاسبکار کشته یا زخمی شدهاند. از این تعداد، ٣ نفر با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشتە و ٣ نفر هم باشلیک مستقیم نیروهای امنیتی زخمی شدهاند و یک کولبر نیز بازداشت و بە ٥ سال حبس محکوم شدە است.
خودکشی:
دستکم ١٣ نفر، ٢ زن و ١١ مرد، در پی فقر و بیکاری در شهرها و روستاهای مختلف کردستان دست به خودکشی زدهاند کە نسبت بە ماە گذشتە ٤٥ درصد افزایش یافتە است.
گزارش ماهانه هانا هچنین حاکی از تداوم خشونتهای ناموسی و زنکشی در شهرهای مختلف است. طی ماه گذشته ٦ زن توسط مردان خانواده اعم از همسر، پدر یا برادر خود به دلایل خانوادگی و عمدتاً در چارچوب آنچه انگیزههای ناموسی خوانده شده به قتل رسیدهاند و ٢ مرد نیر در همین رابطە بە قتل رسیدند.
حوادث ناشی از کار نیز که عمدتا ناشی از فقدان ایمنی و استانداردهای پذیرفته شده سازمان جهانی کار است، منجر به مرگ دستکم ٥ کارگر در محیط کار شده است.
انفجار مین:
در ماە می دو نفر بر اثر انفجار مین کشتە و یک نفر هم زخمی شدە است. کشتە و زخمیهای این ماە همگی سرباز و از نیروهای مسلح رژیم بودند.
ارزیابی ماهانە هانا:
هانا معتقد است که جمهوری اسلامی با افزایش اجرای احکام اعدام در زمانی که هم بلحاظ داخلی و هم سیاست خارجی با بحران روبرو است، در صدد ترساندن و جلوگیری از شکل گیری اعتراضات گسترده در سراسر کشور است.
.مرکز آمار سازمان حقوق بشر هانا
جون ۲۰۲۵
استفاده از این آمار با ذکر منبع بلامانع است.