گزارش دفتر حقوقی سازمان حقوق بشر هانا در خصوص مصادیق بازداشت‌های خودسرانه و ناپدیدسازی‌های قهری در شهرهای کردستان

براساس اطلاعات جمع‌ ‌آوری شده توسط هانا، نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی متعاقب پذیرش آتش بس در جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، با توجیه «پاکسازی امنیتی»و «تجسس برای یافتن جاسوس» مبادرت به موجب جدیدی از بازداشت‌های خودسرانه و ریودن قهری در شهرهای کردستان کرده‌اند.

بر اساس تحقیقات هانا در فاصله زمانی ۲۸ خرداد تا ۲٨ تیرماه ۱۴۰۴، ده‌ها شهروند کرد در شهرهای کردستان ، به‌ویژه در شهرهای سنندج، مهاباد، سردشت، مریوان، سقز، بانه، بوکان، کامیاران و دیواندره توسط نهادهای امنیتی بصورت خودسرانه مورد بازداشت و ربایش قهری قرار گرفته‌اند.

اطلاعات میدانی هانا نشان می‌دهد ماموران امنیتی در عمده موارد با استفاده خودروهای فاقد پلاک و لباس‌های شخصی و مقرون به خشونت مبادرت به ربایش شهروندان کرده‌اند.

بازداشت در مفهوم حقوقی آن حتی بر اساس قوانین حداقلی جمهوری اسلامی دارای شرایطی است و‌بدون رعایت این شرایط هر نوع توقیف و بازداشت افراد جرم محسوب می‌شود. بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری در این گونه موارد دادستان محل مسئولیت پاسخگویی نسبت به خانواده‌ را عهده دار است و با صدور دستور مقتضی به نهادهای امنیتی بایستی به صورت روشن نسبت به وضعیت حقوقی اشخاص ناپدید شده اظهار نظر نماید. لیکن طی سالها این چنین‌ ربودن‌های تبدیل به رویه غالب ماموران امنیتی در کردستان شده و خانواده قربانیان با وجود مراجعات مکرر به دادستان‌های محل نتوانسته‌اند در اسرع وقت از سرنوشت عزیزانشان مطلع شوند.

.بر اساس میثاق حقوق مدنی و‌ سیاسی که ایران به آن ملحق شده و‌در زمره حقوق‌ داخلی محسوب می‌شود، نیز گونه بازداشت غیرقانونی و خودسرانه ممنوع است.
هچنین بر اساس ماده ۲ کنوانسیون حمایت از افراد در مقابل ناپدید سازی قهری، این چنین رفتارهای مجرمانه‌ای توسط ماموران امنیتی ربودن قهری افراد به شمار میً‌آید.

جمهوری اسلامی برای فرار از مسئولیت بین المللی نسبت به اعمال سیستماتیک ناپدیدسازی قهری افراد از الحاق به این کنوانسیون استنکاف کرده است. با این وجود ایران ازجمله کشورهایی است که بیشترین تعداد پرونده‌های مفتوح در مصادیق مختلف ناپدیدی قهری در گروه کاری ناپدیدی قهری ملل متحد دارد که بر اساس قطعنامه مجمع عمومی ملل متحد صالح به رسیدگی موضوعات ناظر بر ناپدیدسازی قهری افراد برای تمامی کشورهاست، می باشد. شایان ذکر است این تعداد از پرونده‌های ثبت شده صرفا تعداد کمی از مصادیق ناپدیدی قهری در ایران را نشان می‌دهد چرا که به دلایل متعدد خانواده قربانیان موفق به ثبت شکایت نشده یا اینکه بدلایل فشارهای امنیتی زائد الوصف تمایلی به پیگیری موضوع و دادخواهی نداشته‌اند.

سازمان حقوق بشر هانا نسبت به ابراز نگرانی عمیق نسبت به اختیارات زائدالوصف نهادهای امنیتی در شهرهای کردستان و موج جدید ربایش و بازداشت قهری افراد خواستار توجه ویژه سازمانهای بین المللی نسبت به این وضعیت بخصوص بعد از پذیرش آتش بس است. هانا خواستار بازرسی بازداشتگاه‌های مخفی امنیتی توسط گزارشگران حقوق بشر سازمان ملل و یا کمیته مشترکی از صلیب سرخ و سازمان پزشکان بدون مرز است.
اسامی افرادی که طی این دور‌ه زمانی مورد بازداشت خودسرانه یا ربایش توسط ماموران امنیتی قرار گرفته‌اند به شرح ذیل است:

مهاباد ۲٤ شهروند با نامهای؛ ریبوار مصطفی زاده،آرش ملااحمد،یونس تنهایی،سروش یوسف زاده،مهران خدیری پور،پوریا نصیری،نورالدین دودکانلو میلان،کیوان مامه‌گلی،کیوان آشتاب،خالد بکری،محمد بکری،شاهو محمدی،سوران صفری،امید رەش‌،اسعد رسول زادە،ناصر الیاسی،سعدون غزالی،رحمان مام اسماعیل،کامبیز محمدی‌،چالاک محمدی،سید کمال ابراهیمی،منصور رحیمی،کامران رواز و صلاح بهامین بازداشت شده اند.

بوکان ۱۹ شهروند با نامهای؛علی محمدی،بهروز یزدان پناه،اسماعیل اسماعیل پور،دیاکو یزدان پناه،بهروز شریفیان،کریم قادر پور،ایوب خسروزاده،انور بایزیدی،انور ابراهیم زاده،آوات علی پور،سمکو معروفی،هژار عبدالاپور،اسماعیل سانیار،صادق زند،ملک فرج بیگی،شوانه شیر بیگی،فریا چاوشینی،صباح امینیان و اسماعیل چوکلی بازداشت شده اند.

مریوان ۹شهروند با نامهای؛ ایوب داربرزین،حمزه عثمانی،احسن عثمانی،عبدالا باخه،امید باخه،رامیار رضایی،فایق باستان،هیمن رنجبر و هیمن باستان بازداشت شده اند.

نقده ۷شهروند با نامهای؛ امین باشوکی،رحمان خلخالی،فرهاد کریمی،کاوە قادری،سامان کاکە‌ممی،سلام سید محمودیان و سیروان عزیزی بازداشت شدە‌اند.

پیرانشهر ۹ شهروند با نامهای؛ آزیان مشایخی،صادق محمود نژاد،سید رحمان حسینی،احمد مام شریفی،حسن فلاعیان،عزیز خضری،زانیار خضری،حامد شاهی و زبیر محمودی بازداشت شده‌اند.

سقز ۶ شهروند با نامهای؛میلاد رحیمی،هادی رحیمی،زاهد حجری،امید عبدیخواه،عطاگلناری و اسعد صدیقی بازداشت شده اند.

اشنویه ۱۱ شهروند با نامهای؛ خالد بایزیدی،ادریس رسولی،کامران رسولی،ماموستا عمر محمدی،عبدالسلام قادر گلوان،کامیار عقابی،حسن شاداب،منصور فراش،محمود قادری،کاوه خاکی نهاد و جمال حسین نژاد بازداشت شده‌اند.

دیواندره ۲ شهروند با نامهای؛عبدول رسولی و فواد مرادی بازداشت شده اند.

ارومیه ۵ شهروند با نامهای؛ علیرضا خالدی،افشین عزیزی،کاکوعزیزی،آیهان ابراهیمی و وهاب علیزاده بازداشت شده اند.

سنندج ۹ شهروند با نامهای؛ جلال خدامرادی،ناسح مصطفایی،دیاکو میری،قانع خاطری،دیار احمدی،ایوب احمدی،علی احمدی،عابد احمدی و فواد محمدی بازداشت شده اند.

خوی یک شهروند با هویت ؛ امین سعدونی بازداشت شده است.

قصر شیرین یک شهروند با نام عسکر نجفی بازداشت شده است.

دهلران یک شهروند با نام؛ کیانوش چراغی بازداشت شده است.

کوهدشت ۱ شهروند با هویت؛ محمدالا رضایی بازداشت شده است.

کامیاران ۱ شهروند با نام؛ روناک دشتی بازداشت شده است.

ایلام ۳ شهروند با نامهای؛ موسی امیدی،سجاد خائری و ساسان چمن آرا بازداشت شده اند.

مقالات مرتبط

پر بیننده ترین ها