یکسال پیش در چنین روزی ٩ بهمن ۱۴۰۲، چهار زندانی سیاسی کُرد به نامهای پژمان فاتحی، محسن مظلوم، وفا آذربار و محمد فرامرزی، توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» اعدام شدند.
سازمان حقوق بشر هانا تصدیق میدارد پروسه رسیدگی و محاکمه این چهار زندانی سیاسی کُرد نه تنها هیچ انطباقی با اصول رسیدگی منصفانه در حقوق بین الملل بشر نبود بلکه ناقض اصول یک رسیدگی کیفری بر اساس قوانین حداقلی جمهوری اسلامی ایران بود. وفا آذر بار، محسن مظلوم، پژمان فاتحی و محمد فرامرزی از بدو بازداشت یا به عبارت صحیح حقوقی آن ”ناپدیدی قهری“ توسط نیروهای امنیتی ایران در بازداشتگاه‌های مخفی-امنیتی وزارت اطلاعات ایران نگهداری شده و هیچ دسترسی به حقوق حداقلی یک متهم از جمله وکیل و خدمات مشاوره حقوقی نداشته‌اند. جلسات بازپرسی و متعاقب آن محاکمه در دادگاه انقلاب تهران بدون حضور وکیل انتخابی در پروسه کاملا مخفی و صرفا با حضور مقامات و بازجویان امنیتی برگزار شده است. رای اعدام آنها بنابر نظر مقامات امنیتی صادر و دستگاه قضایی صرفا آن را تنفیذ و اجرا نمود.
شایان ذکر است از زمان ادعای اعدام این چهار نفر توسط مقامات حکومتی، دولت جمهوری اسلامی ایران تا کنون از تحویل اجساد این ۴ نفر سرباز میزند و هیچ اطلاعاتی را نیز در خصوص محل دفن احتمالی آنان در اختیار خانواده‌ها قرار نمی‌دهد.
این ناپدید سازی قهری اجساد بر اساس حقوق بین‌الملل خود یک جرم مستمر بین‌المللی محسوب میشود. حساسیت جامعه جهانی نسبت به این جرم به حدی بوده که یک کنوانسیون مهم بین‌المللی (که در ۲۰۱۰ اجرایی شدە)، برای حمایت از افراد به این موضوع اختصاص پیدا کرده است. همچنین ماده ۷ اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی تحت شرایطی این جرم را به عنوان جنایت علیه بشریت تلقی کرده است. ویژگی این جرم به نحوی است که تا زمان اطلاع از آخرین وضعیت شخص، یک جرم مستمر به شمار می‌آید. بنابراین حتی در فرض مرگ اشخاص تازمان تحویل اجساد به خانواده و تامین مدارک هویتی معتبر نسبت به هویت اجساد، این جرم استمرار دارد. مقامات دولتی علیرغم ادعای اعدام هیچ گونه اطلاعاتی در خصوص اجساد و محل دفن آنان ارائه نمی‌دهند. این رفتار مقامات حکومتی حتی مغایر مادتین ۲۲ و ۲۳ قانون ثبت احوال ایران هستند که دولت را مکلف به صدور گواهی فوت بلااستثناء برای تمامی اشخاص متوفی کرده است.
در این راستا خانواده قربانیان شکایتی را نزد «گروه کاری ناپدیدی قهری سازمان ملل متحد» طرح کرده و از این گروه کاری خواستار تحقیق و شناسایی وضعیت این ۴ نفر به عنوان نایدیدی قهری شده‌اند.
سازمان حقوق بشر هانا به عنوان حامی کمپین دادخواهی برای چهار زندانی سیاسی کُرد پژمان فاتحی، وفا آذربار، محسن مظلوم و محمد فرامرزی از تمامی سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری درخواست میکند که صدای خانواده قربانیان در مسیر پیچپده دادخواهی بین المللی آنان باشند.
سازمان حقوق بشر هانا
ونکور- ۲۷ ژانویه ۲۰۲۴