نمایندگان مجلس با طرح ارائه شده در خصوص “تدریس ادبیات زبان‌های محلی” در مدارس ایران مخالفت کردند.
به گزارش رسانه‌های حکومتی در جلسه علنی چهارشنبه ۸ اسفند ماه ۱۴۰۳، مجلس “طرح تدریس ادبیات زبان‌های محلی” در مدارس کشور برابر اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به رای نمایندگان گذاشته شد. طرح مذکور با ۱۰۴ رای موافق، ۱۳۰ رای مخالف و پنج رای ممتنع تصویب نشد.
عدم تصویب این طرح پنج ماده‌ای بار دیگر نشان داد که نظام جمهوری اسلامی ایران حتی التزامی به رعایت حقوق اساسی مندرج در قانون اساسی خود ندارد.
با وجود این که اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خود دارای ضعف‌های بنیادینی در خصوص شناسایی حقوقی چند زبانه بودن کشور ایران و حقوق زبانی دارد، لیکن تدریس زبان‌های دیگر در کنار زبان فارسی را آزاد اعلام کرده است.
مخالفت نمایندگان مجلس با این طرح نقض آشکار یک حقوق اساسی که قانون‌گذار اساسی آنرا مورد شناسایی حقوقی قرار داده است. لیکن در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ضمانت اجرای موثر در خصوص قانون اساسی وجود ندارد و این کشور فاقد دادگاه قانون اساسی می‌باشد.
صرفنظر از نقض قانون اساسی، این مخالفت، استمرار تاریخی انکار چند فرهنگی و چند زبانی کشور ایران است. این چنین نگرشی همواره موجبات انکار و نقض بنیادین حقوق جمعی دیگر اقلیت‌های ملی، اتنیکی و زبانی در ایران است.
بنابر تحقیقات علمی موجود حفظ و گسترش زبان مادری یک ضرورت فرهنگی و انسانی. تنوع زبانی به عنوان یکی از ارزشمندترین میراث‌های بشری، بخش جدایی‌ناپذیری از هویت فرهنگی و اجتماعی ملت‌ها به شمار می‌رود. با این حال این میراث با چالش‌های جدی مواجه است و حقوق اقلیت‌های زبانی در ایران به صورت تاریخی انکار شده است.
ممنوعیت آموزش زبان‌های غیر فارسی در مدارس و دانشگاه‌ها به‌ویژه تأثیر منفی بر هویت فرهنگی کودکان و جوانان داشته است. این سیاست‌ها منجر به قطع ارتباط زبانی و فرهنگی نسل‌های جدید با تاریخ و فرهنگ بومی خود شده است.
هانا، هشدار می‌دهد که تداوم این سیاست‌ها می‌تواند منجر به از بین رفتن زبان و فرهنگ اقلیت‌ها ملی و اتنیکی در ایران شود.
هانا مجددا تأکید می‌کند که حقوق زبانی یکی از اساسی ترین مصادیق حقوق بشر است و محدود کردن آن به منزله نقض جدی حقوق فرهنگی و اجتماعی اقلیت‌ها محسوب می‌شود. این سازمان از تمامی نهادهای حقوق بشری و بین‌المللی می‌خواهد که برای پایان دادن به این تبعیض‌ها و حمایت از حقوق زبانی اقلیت‌ها در ایران اقدامات موثری انجام دهند.
سازمان حقوق بشر هانا
۲۷ فوریه ۲۰۲۵