هانا مطلع شدە مقارن روز پنجشنبه ۲۷ شهریور ماە ۱۴۰۴ برابر با (١٨ سپتامبر ٢٠٢٥)، زانیار شادیخواه ١٧ سالە و محسن دهار ۲۴ سالە اهل روستای “سینگان” از توابع اشنویه، توسط نیروهای امنیتی اداره اطلاعات بازداشت و بە مکان نامعلومی منتقل شدند.
طبق گزارشات دریافتی، بازداشت زانیار شادیخواە و محسن دهار، توسط نیروهای امنیتی بدون ارائه حکم قضایی در منازل پدریشان صورت گرفتە است.
پیشتر نیز در بامداد چهارشنبه ۲۶ شهریورماە ۱۴۰۴، دو کودک ۱۶ ساله با هویت “دیار گرگول” و “آلان تابناک” اهل اشنویه، توسط نیروهای امنیتی بصورت غیر قانونی بازداشت شدند.
سازمان حقوق بشر هانا ضمن ابراز نگرانی نسبت به وضعیتحقوقی نامشخص این سە کودک کُرد ابراز میدارد کودکان به دلیل شرایط حساس همواره در سیستمهای حقوقی حتی در صورت ارتکاب جرم از استانداردهای حمایتی ویژه در رسیدگی برخوردار هستند.
موجب کنوانسیون حقوق کودک که دولت ایران نیز به آن ملحق شده و بر اساس ماده ۹ قانونی مدنی در حکم حقوق داخلی است، بازداشت قبل از محاکمه بایستی به عنوان آخرین اقدام و در صورت ضرورت مورد استفاده قرار بگیرد. در همین راستا حقوق داخلی جمهوری اسلامی نیز چنین امری را در ماده ۲٨۷ قانون آیین دادرسی کیفری پیشبینی نموده است. بر این اساس اصل بر سپردن کودک یا نوجوان به والدین یا سرپرست قانونی است و بازداشت در زمان تحقیقات مقدماتی با احراز ضرورت طی شرایط کاملا استثنایی امکانپذیر است.
نقض دادرسی ویژه کودکان محدود به مرحله پیش از محاکمه نبوده بلکه به موضوع دادگاه صالح و امتیازات پیشبینی شده برای کودکان و نوجوانان در مرحله دادگاه هم تسریع یافته است.
این استانداردها قضایی حمایتی عبارتند از محدود کردن بازداشت قبل از محاکمه، دسترسی فوری به خانواده، ممنوعیت فشار جسمی و روانی و دسترسی به مشاوره حقوقی و وکیل مناسب با وضعیت کودک.
با لحاظ مراتب مذکور سازمان حقوق بشر هانا دادستان مرکز استان و مدیر کل اطلاعات را مسئول مستقیم سلامت جسمانی و روانی این کودکان دانسته و خواستار آزادی فوری این کودکان است.