سازمان حقوق بشر هانا نگرانی عمیق خود را نسبت به افزایش شدید سرکوب دولتی در ایران پس از توافق آتشبس با اسرائیل در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ اعلام میدارد. شواهد معتبر حاکی از افزایش چشمگیر بازداشتهای خودسرانه، محاکمات مخفیانە، شکنجه و صدور احکام اعدام است — بهویژه علیه شهروندان کُرد و سایر اقلیتهای اتنیکی.
در تاریخ ۲۵ ژوئن ۲۰۲۵، سه زندانی سیاسی کُرد به نامهای ادریس آلی، آزاد شجاعی و رسول احمد رسول، در زندان مرکزی ارومیه به اتهام جاسوسی برای اسرائیل اعدام شدند. طبق گزارشهای موثق، این اعدامها بدون اطلاع قبلی به خانوادهها، بدون دسترسی به وکیل مستقل، و بر پایه اعترافاتی که تحت فشار و اجبار گرفته شده بودند، صورت گرفتهاند. استفاده از مجازات اعدام در چنین شرایطی، اصول اساسی دادرسی عادلانه و حق محاکمه عادلانه طبق ماده ۱۴ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی را که ایران عضو آن است، نقض میکند
این اعدامها بخشی از کارزار گستردهتری از سرکوب هستند. از زمان آتشبس تاکنون، طبق گزارشها، نیروهای امنیتی بیش از ۷۰۰ نفر را بازداشت کردهاند، از جمله فعالان جامعه مدنی، شهروندان اقلیتهای اتنیکی و کاربران شبکههای اجتماعی، که اغلب با اتهامات کلی و مبهمی همچون «همکاری با دولتهای متخاصم» یا «تبلیغ علیه نظام» مواجه شدهاند. بسیاری از بازداشتشدگان از دسترسی به وکیل، مراقبتهای پزشکی یا ارتباط با خانوادههایشان محروم بودهاند و در معرض خطر شکنجه، بدرفتاری و اعترافات اجباری قرار دارند، که این اقدامات ناقض ماده ۷ میثاق ICCPR و کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل متحد است؛ کنوانسیونی که ایران آن را امضا کرده اما هنوز به تصویب نرسانده است.
علاوه بر این، اعمال تبعیضآمیز مجازات اعدام علیه اقلیتهای اتنیکی — بهویژه کُردها — بازتابدهنده الگویی دیرینه از سرکوب سیاسی-اتنیکی است، الگویی که بارها مورد محکومیت گزارشگران ویژه سازمان ملل و سازوکارهای بینالمللی حقوق بشر قرار گرفته است.
سازمان حقوق بشر هانا از مقامات جمهوری اسلامی ایران درخواست میکند:
· فوراً اجرای احکام اعدام را، بهویژه آنهایی که در نتیجه محاکمات ناقض استانداردهای بینالمللی دادرسی عادلانه صادر شدهاند، متوقف کند؛
· تمام افرادی را که به دلایل سیاسی یا اتنیکی بازداشت شدهاند، آزاد کند، یا اتهامات آنان را در روندهای قضایی شفاف و عادلانه رسیدگی نماید؛
· دسترسی فوری بازداشتشدگان به وکیل، خدمات درمانی و ملاقات با خانوادههایشان را تضمین نماید؛
· شرایط بازداشت و شیوههای بازجویی را در معرض نظارت مستقل گزارشگران ویژه سازمان ملل یا نهادهای غیر دولتی معتبر قرار دهد؛
· به استفاده از شکنجه، انفرادی و اعترافات اجباری پایان دهد و تمامی گزارشهای مربوط به بدرفتاری را بهطور جدی مورد تحقیق قرار دهد.
سازمان حقوق بشر هانا از جامعه بینالمللی، از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل، اتحادیه اروپا و دولتهای مسئول میخواهد اقدامات فوری دیپلماتیک و حقوقی برای پاسخگو کردن مقامات ایرانی اتخاذ کنند و از حقوق گروههای در معرض خطر حمایت نمایند.
ما همبستگی خود را با مردم کُرد و تمامی جوامعی که در ایران تحت سرکوب قرار دارند، اعلام میکنیم. کرامت انسانی، دادرسی عادلانه و رهایی از شکنجه نباید هرگز ـ حتی در دوران بحران سیاسی ـ قربانی شوند.
سازمان حقوق بشر هانا
ژنو
٢٦ ژوئن ٢٠٢٥